ممنوعیت خروج محموله های صادراتی پسته و مغز پسته
در پی هشدارهای مکرر اتحادیه اروپا درباره سطح غیرمجاز افلاتوکسین در پسته و مغز پسته ایرانی، سازمان غذا و دارو طی ابلاغیه ای رسمی اعلام کرد: از این پس هیچ محموله صادراتی پسته یا مغز پسته بسته بندی شده به مقصد کشورهای عضو اتحادیه اروپا، بدون دریافت گواهی های بهداشت و سلامت گیاهی، اجازه خروج از کشور نخواهد داشت.
این تصمیم، که در تاریخ ۲۶ مهر ۱۴۰۴ از سوی وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو به گمرک جمهوری اسلامی ایران ابلاغ شد، گامی در جهت ارتقای کیفیت صادرات محصولات کشاورزی و حفظ اعتبار بین المللی برند پسته ایرانی است.
جزئیات بخشنامه جدید صادرات پسته
بر اساس این بخشنامه، کلیه گمرکات کشور موظف اند از خروج محموله های صادراتی پسته و مغز پسته بدون گواهی معتبر بهداشت و سلامت گیاهی جلوگیری کنند.
صادرکنندگان موظف اند برای هر محموله، دو گواهی رسمی و هم زمان ارائه دهند:
- گواهی بهداشت محصول (Health Certificate) صادره از سازمان غذا و دارو، با امضای یکی از مقامات مسئول شامل مدیرکل آزمایشگاه مرجع کنترل غذا و دارو، رئیس دانشگاه علوم پزشکی کرمان یا رفسنجان.
- گواهی بهداشت گیاهی (Phytosanitary Certificate) صادره از سازمان حفظ نباتات کشور، که سلامت گیاهی و عدم آلودگی محصول را تأیید می کند.
بدون ارائه این دو گواهی، ترخیص کالا از گمرک ممنوع است.
چرا صادرات پسته نیازمند کنترل بهداشتی دقیق تر شد؟
اتحادیه اروپا در ماه های گذشته چندین گزارش رسمی درباره عدم انطباق برخی نمونه های پسته ایرانی با استانداردهای افلاتوکسین منتشر کرده بود.
این هشدارها منجر به بازگشت برخی محموله ها و تهدید به محدود سازی واردات از ایران شد.
کارشناسان تأکید دارند که کنترل دقیق شاخص های سلامت، از جمله سطح مجاز افلاتوکسین، برای تداوم حضور پایدار پسته ایران در بازارهای اروپایی حیاتی است.
پسته به عنوان یکی از مهم ترین اقلام صادراتی غیرنفتی ایران، سالانه صدها میلیون دلار ارزآوری دارد، و هرگونه بی توجهی به استانداردها می تواند جایگاه کشور را در تجارت جهانی این محصول تضعیف کند.
نقش نهادهای نظارتی در اجرای مصوبه
در پایان نامه رسمی ابلاغ شده از سوی مهدی پیرصالحی، معاون وزیر و رئیس سازمان غذا و دارو، از وزارت جهاد کشاورزی و معاونت های مرتبط درخواست شده است تا با همکاری گمرک جمهوری اسلامی ایران، نظام نظارت سیستمی بر صدور گواهی های سلامت را به طور کامل اجرا کنند.
این اقدام با هدف پیشگیری از صادرات محصولات غیراستاندارد، افزایش اعتماد واردکنندگان اروپایی و صیانت از جایگاه صادراتی پسته ایران صورت می گیرد.
پیامدها و فرصت های این تصمیم برای صادرکنندگان
هرچند این تصمیم ممکن است در کوتاه مدت روند صادرات را کندتر کند، اما در بلند مدت به نفع صادرکنندگان حرفه ای و شرکت های دارای زیرساخت های استاندارد است.
با اجرای دقیق کنترل های کیفی، احتمال برگشت کالا، خسارت مالی و کاهش اعتماد خریداران خارجی کاهش خواهد یافت.
به علاوه، الزام به صدور گواهی های سلامت و بهداشت می تواند زمینه ساز برند سازی صادراتی و افزایش قیمت فروش محصولات ایرانی در بازارهای اروپایی شود.
جمع بندی
ممنوعیت خروج محموله های صادراتی پسته و مغز پسته بدون گواهی سلامت، نقطه عطفی در سیاست های نظارتی صادرات کشاورزی ایران است.
اجرای این مصوبه، ضمن حفظ اعتبار پسته ایرانی در بازارهای جهانی، تضمین کننده سلامت مصرف کنندگان و ثبات صادرات در آینده خواهد بود.
صادرکنندگان و شرکت های بسته بندی پسته لازم است فرآیند اخذ گواهی های سلامت و بهداشت گیاهی را در زنجیره صادرات خود نهادینه کنند تا بتوانند با قدرت در بازارهای جهانی حضور داشته باشند.
