گردآورنده: آزاده خیابانی، دکتری بیوتکنولوژی مواد غذایی
آکنه یک مشکل پوستی است که می تواند باعث ایجاد برجستگی های مختلفی روی سطح پوست شود. این برجستگی ها می توانند در هر جایی از بدن ایجاد شوند، اما در صورت، گردن، پشت و شانه ها رایج ترند. آکنه اغلب توسط تغییرات هورمونی در بدن ایجاد می شود، بنابراین در کودکان بزرگتر و نوجوانانی که در سن بلوغ هستند شایع است. آکنه به آرامی و بدون درمان از بین می رود، اما گاهی اوقات درست زمانی که شروع به از بین رفتن می کند بیشتر ظاهر می شود. موارد جدی آکنه معمولاً ممکن است از نظر جسمی مضر نباشند اما با خطر اضطراب، افسردگی، افکار خودکشی، فوبیای اجتماعی و اعتماد به نفس پایین همراه هستند. معمولا روش درمان با توجه به شدت آن انتخاب می شود.
علت بروز آکنه چیست؟
سطح پوست با منافذ کوچکی پوشیده شده است که به غدد چربی زیر پوست متصل می شوند. غدد چربی مایعی به نام سبوم تولید می کنند و آن را از طریق فولیکول ها به سطح پوست می فرستند. سلول‌های مرده پوست از طریق فولیکول ها همراه با سبوم به سطح پوست حمل می شوند. آکنه زمانی رخ می دهد که منافذ پوست با سلول های مرده پوست، چربی اضافی و گاهی اوقات باکتری ها مسدود شود. در دوران بلوغ، هورمون ها اغلب باعث می شوند که غدد چربی، سبوم اضافی تولید کنند و خطر بروز آکنه افزایش می یابد. آکنه به دو صورت سر سفید و سر سیاه ظاهر می شود.
رژیم غذایی چه تاثیری بر پوست دارد؟
یکی از مواردی که تأثیر بسیاری بر پوست دارد رژیم غذایی است. برخی از مواد غذایی قند خون را سریعتر از سایرین افزایش می دهند. زمانی که قند خون به سرعت بالا می رود، باعث می شود بدن فاکتور رشد انسولین مانند-1 (IGF-1) ترشح کند. هورمونی که اثرات رشد را مدیریت می کند. وجود مقادیر اضافی این هورمون در خون می تواند باعث تولید سبوم بیشتر توسط غدد چربی شود و در نتیجه خطر بروز آکنه و التهاب را افزایش دهند. پاستا، برنج سفید، نان سفید و قند جزء مواد غذایی هستند که باعث افزایش قند خون می شوند. این مواد غذایی از قندهای ساده تشکیل شده اند و در دسته کربوهیدرات های با اندیس گلایسمی بالا در نظر گرفته می شوند. این ترکیبات همچنین باعث افزایش التهاب می شود که می تواند منجر به ایجاد آکنه شود.
کدام مواد غذایی به پوست کمک می کند؟
مصرف مواد غذایی با اندیس گلایسمی پایین که از کربوهیدرات های پیچیده تشکیل شده اند خطر ابتلا به آکنه را کاهش می دهد. کربوهیدرات های پیچیده در غلات کامل، حبوبات، میوه ها و سبزیجات فرآوری نشده یافت می شوند. مواد غذایی حاوی روی، آنتی اکسیدان ها و ویتامین های A و E نیز برای پوست مفید می باشند. برخی از مواد غذایی مفید برای پوست عبارتند از:
- میوه ها و سبزیجات زرد و نارنجی مانند هویج، زردآلو و سیب زمینی شیرین
- اسفناج و سایر سبزیجات پهن برگ با رنگ سبز تیره
- گوجه فرنگی
- بلوبری
- نان گندم کامل
- برنج قهوه ای
- کینوا
- بوقلمون
- دانه کدو تنبل
- لوبیا، نخود و عدس
- ماهی سالمون و انواع دیگر ماهی های چرب
- آجیل
رژیم های غذایی با اندیس گلایسمی پایین
پژوهشهای اخیر نشان می دهد که پیروی از یک رژیم غذایی با اندیس گلایسمی پایین یا رژیمی که حاوی قندهای ساده کمی است، می تواند از بروز آکنه جلوگیری کرده و آن را بهبود بخشد. پیروی از این رژیم غذایی به مدت 12 هفته می تواند سبب بهبود قابل توجه آکنه گردد.
زینک (روی)
مطالعات نشان می دهد مصرف مواد غذایی غنی از روی ممکن است در پیشگیری و درمان آکنه مفید باشد. مواد غذایی سرشار از روی هستند عبارتند از: دانه کدو تنبل، بادام هندی، گوشت گاو، بوقلمون، کینوا، عدس و غذاهای دریایی مانند صدف و خرچنگ. روی یک ماده معدنی است که در بهبود پوست و همچنین تنظیم متابولیسم و سطوح هورمونی اهمیت دارد. در پژوهشی به رابطه بین سطح روی در خون و شدت آکنه پرداخته شد. محققان دریافتند که سطوح پایین روی با موارد شدیدتر آکنه در ارتباط است. برای درمان افراد مبتلا به موارد شدید آکنه، افزایش میزان روی در رژیم غذایی پیشنهاد می شود.
ویتامین های A و E
بر اساس نظر محققان سطوح پایین ویتامین A و E نیز با موارد شدید آکنه در ارتباط است. افراد ممکن است با افزایش مصرف مواد غذایی حاوی این ویتامین ها از شدت آکنه خود بکاهند. قبل از مصرف مکمل های ویتامین A با پزشک مشورت گردد زیرا سمیت ویتامین A می تواند باعث آسیب دائمی به اندام های اصلی بدن شود.
آنتی اکسیدان ها و اسیدهای چرب امگا 3
امگا 3 نوعی چربی است که در برخی از گیاهان و منابع پروتئین حیوانی مانند ماهی و تخم مرغ یافت می شود. آنتی اکسیدان ها مواد شیمیایی هستند که سموم مضر بدن را خنثی می کنند. مطالعات انجام شده تا حد زیادی ارتباط بین افزایش مصرف امگا 3 و آنتی اکسیدان ها و کاهش آکنه را نشان می دهند.
سخن پایانی
بر اساس مطالعات انجام شده برخی از مواد غذایی می توانند به بهبود آکنه و سلامت پوست کمک کنند، اما هیچ درمان غذایی قطعی برای آن وجود ندارد. قبل از اصلاح رژیم غذایی، مهم است که با پزشک مشورت شود. به نظر می رسد بهترین توصیه رژیم غذایی برای مقابله با آکنه، یک رژیم غذایی سالم و متعادل، سرشار از میوه ها و سبزیجات تازه، منابع پروتئین سالم و غلات کامل است.
برای دریافت اطلاعات تکمیلی به مقاله های رژیم غذایی متعادل و مواد مغذی ضروری مراجعه نمایید.
