گردآورنده: آزاده خیابانی، دکتری بیوتکنولوژی مواد غذایی
الدربری چیست؟
الدربری (Elderberry) یکی از انواع گیاهان دارویی مورد استفاده در دنیا و از خانواده توت ها یا بری می باشد. الدربری شامل انواع گونه های درختچه سامبوکوس است و رایج ترین آن الدربری سیاه می باشد. میوه های آن به دلیل وجود مقادیر زیاد آنتوسیانین به رنگ بنفش تیره دیده می شوند.
قسمت های مختلف درخت الدربری سالیان طولانی برای مصارف دارویی و خانگی مورد استفاده قرار گرفته است. از نظر تاریخی، گل ها و برگ ها برای تسکین درد، تورم، التهاب، تحریک ادرار و تحریک تعریق استفاده می شده است. در طب سنتی، الدربری خشک شده و یا عصاره آن برای درمان آنفولانزا، عفونت، سیاتیک، سردرد، درد دندان، درد قلب و دردهای عصبی و همچنین ملین و مدر استفاده می شود. در پزشکی مدرن الدربری در ترکیب با ویتامین C به عنوان تقویت کننده سیستم ایمنی، باعث بهبود عملکرد سیستم ایمنی و کاهش شدت علائم و دوره بیماری هایی مثل سرماخوردگی، آنفلوانزا و کووید-19 می‌گردد.
مواد مغذی الدربری
الدربری یک ماده غذایی کم کالری و سرشار از آنتی اکسیدان است. یک فنجان معادل 145 گرم توت تازه حاوی 106 کالری، 26/7 گرم کربوهیدرات، 0/7 گرم چربی و 1 گرم پروتئین است.
سرشار از ویتامین C
هر فنجان میوه حاوی 52 میلی گرم ویتامین C می باشد که 57 درصد از ارزش روزانه را تشکیل می دهد.
سرشار از فیبر
هر فنجان الدربری حاوی 10 گرم فیبر می باشد که حدود 36 درصد از ارزش روزانه است.
منبع خوب ریز مغذی ها
هر فنجان الدربری حاوی 870 میلی گرم ویتامین A، 406 میلی گرم پتاسیم، 55 میلی گرم کلسیم و 32/2 میلی گرم آهن می باشد.
منبع خوب اسید های فنولیک
این ترکیبات آنتی اکسیدان های قوی هستند که می توانند به کاهش آسیب ناشی از استرس اکسیداتیو در بدن کمک کنند.
منبع خوب فلاونول ها
الدربری حاوی آنتی اکسیدان های فلاونولی کوئرستین، کامفرول و ایزورامنتین است. گل های این گیاه تا 10 برابر بیشتر از توت ها حاوی فلاونول هستند.
سرشار از آنتوسیانین
آنتوسیانین رنگ بنفش تیره مایل به سیاه به میوه می دهد و یک آنتی اکسیدان قوی با اثرات ضد التهابی است.
مزایای سلامتی بخش الدربری
گل ها و میوه های انواع مختلف الدربری سرشار از آنتی اکسیدان ها، ویتامین ها، مواد مغذی و فیبر هستند؛ بنابراین همانطور که گفته شد ممکن است با تقویت سیستم ایمنی به رفع علائم سرما خوردگی و آنفولانزا، کاهش استرس و سلامت قلب، و مبارزه با التهاب و عفونت کمک کنند.
- علائم سرماخوردگی و آنفولانزا را بهبود می بخشد
عصاره الدربری به دلیل محتوای بالای ویتامین C به کاهش دوره و شدت علائم ناشی از ویروس آنفولانزا و سرماخوردگی کمک می کند.
- برای سلامت قلب مفید است
الدربری می تواند سبب کاهش چربی خون و کلسترول شود. به علاوه آنتی اکسیدان ها اثرات مثبتی بر برخی از نشانگرهای سلامت قلب و عروق خونی دارند.
- به مبارزه با سرطان کمک می کند
به دلیل محتوای آنتی اکسیدان بالا دارای ویژگی ممانعت از رشد سلول های سرطانی می باشد.
- به کنترل قند خون کمک می کند
مواد مغذی گیاهی و پلی فنول های موجود در الدربری به بدن کمک می کند تا گلوکز را به طور موثرتری پردازش کند، این امر موجب کنترل گلوکز و حفظ تعادل آن می شود.
- با باکتری های مضر مبارزه می کند
مشخص شده است که الدربری رشد باکتری هایی مانند هلیکوباکتر پیلوری که عامل زخم معده است را مهار می کند و ممکن است علائم سینوزیت و برونشیت را بهبود بخشد.
- سبب تقویت سیستم ایمنی می شود
به دلیل محتوای پلی فنول ها الدربری با افزایش تعداد گلبول‌های سفید خون، سیستم ایمنی را تقویت می‌کند.
- دارای خاصیت ضد افسردگی می باشد
مطالعات نشان داده است موش هایی که با 1200 میلی گرم الدربری به ازای هر کیلوگرم وزن تغذیه شده بودند، عملکرد و نشانگرهای خلقی بهبود یافته داشتند.
الدربری ممکن است به عنوان یک ماده غذایی فراسودمند در درمان بیماری های زیر مفید باشد:
- یبوست
- درد مفاصل و عضلات
- عفونت های تنفسی
- سردرد
- تب
- مشکلات کلیوی
- صرع
- مشکلات پوستی جزئی
- فشار خون
- دیابت
عوارض جانبی الدربری
اکثر پزشکان معتقدند مصرف دوزهای کم الدربری بی خطر است. اما توت ها یا گل های نارس یا نپخته گیاه می توانند باعث تهوع، استفراغ و اسهال شوند. مقادیر زیادتر می تواند باعث مسمومیت جدی تری شود.
سایر مواردی که باید در نظر داشت:
- حتما به صورت پخته شده مصرف گردد.
- مکمل های آماده شده و موجود در بازار تهیه شود.
- در دوران بارداری یا شیردهی نباید مصرف گردد.
- مصرف آن در افراد مبتلا به مشکلات ایمنی ممکن است منجر به واکنش شود.
- ممکن است حساسیت به شکل مشکل تنفسی و یا ایجاد بثورات پوستی بروز کند.
- از آنجایی که این ماده ادرار آور است، در صورت مصرف همزمان با داروهایی که باعث افزایش ادرار می شوند مراقب باشید.
- قسمت های مسن درخت شامل شاخه ها، برگ ها، ریشه ها و دانه ها حاوی نوعی سیانوژن سمی به نام گلیکوزید می باشند.
- برای مصرف به عنوان دارو بهتر است با پزشک مشورت کنید.
برای دریافت اطلاعات همسو به مقاله های فواید سلامتی بخش کورکومین و مزایای سلامتی بخش آشواگاندا مراجعه نمایید.
