مزایای سلامتی بخش آشواگاندا

گردآورنده: آزاده خیابانی، دکتری بیوتکنولوژی مواد غذایی

آشواگاندا یکی از مهم ترین گیاهان در طب آیورودا (Ayurveda) است. این روش یک نوع طب سنتی بر اساس اصول هندی در درمان های طبیعی می باشد. گیاه آشواگاندا درختچه ای کوچک با گل های زرد و بومی هند و آسیای جنوب شرقی است. هزاران سال است که از عصاره یا پودر ریشه و برگ آشواگاندا به منظور کاهش استرس، افزایش سطح انرژی، بهبود تمرکز و مشکلات باروری استفاده می شود. نام علمی این گیاه ویتانیا سامنیفرا (Withania somnifera) می باشد و با نام‌ های متعدد دیگری از جمله جینسینگ هندی و گیلاس زمستانی نیز شناخته می‌شود. 

مزایای آشواگاندا برای سلامتی

• به کاهش استرس و اضطراب کمک می کند

آشواگاندا بیشتر به دلیل توانایی آن در کاهش استرس شناخته شده است. این ماده به عنوان آداپتوژن طبقه بندی می شود، ماده ای که به بدن در مقابله با استرس کمک می کند. آشواگاندا ممکن است با کنترل واسطه‌ های استرس از جمله پروتئین‌ های شوک حرارتی (Hsp70)، کورتیزول و پروتئین کیناز N ترمینال C-Jun به مبارزه با استرس کمک کند. همچنین فعالیت محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-آدرنال (HPA) را کاهش می دهد، سیستمی که پاسخ به استرس در بدن را تنظیم می کند.

در یک مطالعه کوچک با 58 شرکت‌کننده، سطح استرس و هورمون کورتیزول در افرادی که 250 یا 600 میلی‌گرم عصاره آشواگاندا را به مدت 8 هفته مصرف کردند، در مقایسه با افرادی که دارونما مصرف کردند، به میزان قابل ‌توجهی کاهش یافت. افرادی که مکمل ‌های آشواگاندا را مصرف کردند نیز در مقایسه با گروه دارونما شاهد بهبود کیفیت خواب بودند. بنابراین، تحقیقات اولیه نشان می دهد که آشواگاندا ممکن است یک مکمل مفید برای کاهش استرس و اضطراب باشد.

• در بهبود عملکرد ورزشی مفید می باشد

بر اساس مطالعات آشواگاندا ممکن است اثرات مفیدی بر عملکرد ورزشی داشته باشد و مکملی ارزشمند برای ورزشکاران باشد. آنالیز نتایج 12 مطالعه مختلف در افرادی که 120 تا 1250 میلی گرم آشواگاندا در روز مصرف کردند، نشان می‌دهد که این گیاه ممکن است عملکرد فیزیکی، از جمله قدرت و استفاده از اکسیژن در طول ورزش را افزایش دهد. همچنین مصرف آشواگاندا به طور قابل توجهی حداکثر مصرف اکسیژن (VO2 max) را در بزرگسالان و ورزشکاران سالم افزایش می دهد. VO2 max حداکثر مقدار اکسیژنی است که فرد می تواند در طول فعالیت های شدید استفاده کند و یک فاکتور برای اندازه گیری آمادگی قلب و ریه می باشد. علاوه بر این، آشواگاندا ممکن است به افزایش قدرت عضلانی کمک کند.

• علائم برخی از بیماری های مرتبط با سلامت روان را کاهش می دهد

برخی شواهد نشان می دهد آشواگاندا ممکن است به کاهش علائم سایر بیماری های روانی از جمله افسردگی در جمعیت های خاص کمک کند. پژوهشگران اثرات آشواگاندا را در 66 فرد مبتلا به اسکیزوفرنی که افسردگی و اضطراب را تجربه می کردند، بررسی کردند. افرادی که روزانه 1000 میلی‌گرم عصاره آشواگاندا را به مدت 12 هفته مصرف می‌کردند، نسبت به افرادی که دارونما مصرف می‌کردند، کاهش افسردگی و اضطراب بیشتری را نشان دادند. تحقیقات محدودی که در سال 2013 انجام شد، نشان می دهد آشواگاندا ممکن است به بهبود اختلالات شناختی در افراد مبتلا به اختلال دوقطبی نیزکمک نماید. به طور کلی نتایج بررسی ها در سال 2021 نشان می دهد که آشواگاندا ممکن است به بهبود افسردگی، اضطراب، بی خوابی و سایر مسائل مربوط به سلامت روان و اعصاب کمک کند. با این حال، تحقیقات بیشتری در مورد همه این کاربردها مورد نیاز می باشد.

• به افزایش تستوسترون و بهبود باروری در مردان کمک می کند

برخی از مطالعات نشان داده اند که مکمل های آشواگاندا در باروری مردان مفید هستند و سطح هورمون تستوسترون را افزایش می دهند. در یک مطالعه 43 مرد 40 تا 70 ساله با اضافه وزن و خستگی خفیف، به مدت 8 هفته روزانه قرص حاوی عصاره آشواگاندا یا دارونما مصرف کردند. این درمان با افزایش 18 درصدی DHEA-S، هورمون جنسی که در تولید تستوسترون نقش دارد همراه بود. شرکت‌کنندگانی که از این گیاه دارویی استفاده کردند، نسبت به افرادی که دارونما مصرف کردند، 14/7 درصد افزایش تستوسترون نشان دادند.

• سطح قند خون را کاهش می دهد

شواهد محدود نشان می دهد که آشواگاندا ممکن است فوایدی برای افراد مبتلا به دیابت یا سطح قند خون بالا داشته باشد. مطالعات بالینی در افراد مبتلا به دیابت، نشان می دهد که درمان با آشواگاندا به طور قابل توجهی میزان قند خون، هموگلوبینA1c ، انسولین، چربی های خون و نشانگرهای استرس اکسیداتیو را کاهش می دهد. دلیل آن ممکن است وجود ترکیبات خاصی در آشواگاندا از جمله ترکیبی به نام ویتافرین A (withaferin A) باشد، که دارای فعالیت ضد دیابتی قوی هستند و ممکن است به تحریک سلول ها برای دریافت گلوکز از جریان خون کمک کنند. در این رابطه نیاز به انجام مطالعات دقیق تری می باشد.

• التهاب را کاهش می دهد

آشواگاندا حاوی ترکیباتی از جمله ویتافرین A است که ممکن است به کاهش التهاب در بدن کمک کند. مطالعات حیوانی نشان داده است که WA همچنین ممکن است به کاهش سطح پروتئین های التهابی مانند اینترلوکین-10 (IL-10) کمک کند، و شواهدی وجود دارد که آشواگاندا ممکن است به کاهش نشانگرهای التهابی در انسان نیز کمک نماید.

در مطالعه ‌ای در سال 2021، محققان برای افراد مبتلا به کووید-19 داروی آیورودا حاوی 0/5 گرم آشواگاندا و سایر گیاهان دارویی دو بار در روز و به مدت 7 روز را تجویز کردند. این دارو باعث کاهش سطح نشانگرهای التهابی CRP،IL-6  و TNF-α در مصرف کنندگان در مقایسه با دارونما شد.

• عملکرد مغز، از جمله حافظه را بهبود می بخشد

مصرف آشواگاندا ممکن است در عملکرد شناختی مفید باشد. مطالعات بالینی شواهد اولیه مبنی بر توانایی آشواگاندا در بهبود عملکردهای شناختی از جمله عملکرد اجرایی، توجه، زمان پاسخ و عملکرد در وظایف شناختی در جمعیت‌ های خاص از جمله افراد مسن با اختلالات شناختی خفیف و افراد مبتلا به اسکیزوفرنی را نشان می دهد.

یک مطالعه روی 50 بزرگسال نشان داد که مصرف 600 میلی گرم عصاره آشواگاندا در روز به مدت 8 هفته سبب بهبود قابل توجهی در حافظه فوری و عمومی، توجه و سرعت پردازش اطلاعات در مقایسه با مصرف دارونما گردید. محققان خاطرنشان کردند که ترکیبات موجود در آشواگاندا، از جمله WA، اثرات آنتی اکسیدانی مفیدی در مغز دارند که ممکن است برای سلامت شناختی مفید باشد.

• به بهبود خواب کمک می کند

بسیاری از افراد از آشواگاندا برای بهبود وضعیت خواب استفاده می کنند و برخی شواهد نشان می دهد که ممکن است به بهبود مشکلات خواب کمک کند. مطالعه بر روی50 فرد بزرگسال 65 تا 80 ساله نشان داد که مصرف 600 میلی گرم ریشه آشواگاندا در روز به مدت 12 هفته به طور قابل توجهی کیفیت خواب و هوشیاری ذهنی پس از بیدار شدن را در مقایسه با دارونما بهبود می بخشد. علاوه بر این، بررسی های دیگری نشان می دهد آشواگاندا تأثیرات مثبت کوچک اما قابل توجهی بر کیفیت کلی خواب دارد، باعث کاهش سطح اضطراب می شود و به افراد کمک می کند هنگام بیداری احساس هوشیاری بیشتری داشته باشند.

ایمنی و عوارض جانبی آشواگاندا

مصرف آشواگاندا به مدت 3 ماه برای اکثر افراد ایمن است، اما اثرات طولانی مدت آن هنوز شناخته شده نمی باشد. آشواگاندا در افراد باردار، دوران شیردهی، سرطان پروستات حساس به هورمون، در شرف جراحی، اختلال خود ایمنی یا تیروئید، مشکلات کبدی و همراه با برخی داروها مانند بنزودیازپین ها، ضد تشنج ها و باربیتورات ها نباید مصرف شود.

برخی از افرادی که از مکمل های آشواگاندا استفاده می کنند عوارض جانبی نظیر مشکلات دستگاه گوارش فوقانی، خواب آلودگی، اسهال و استفراغ را گزارش داده اند. برای مصرف مکمل ها همیشه با پزشک مشورت نمایید.

مقدار مصرف آشواگاندا

توصیه های دوز مصرف آشواگاندا متفاوت است. بر اساس مطالعات انجام شده دوزهای 250 تا 1250 میلی گرم در روز برای موارد مختلف موثر است.

برای دریافت اطلاعات همسو به مقاله های فواید سلامتی بخش کورکومین و الدربری مراجعه کنید.