تجاری‌سازی محصولات غذایی و کشاورزی زمانی اتفاق می‌افتد که شرکت‌های فعال در صنایع غذایی و کشاورزی، محصول اولیه خود را بهینه کرده و به بازارهای کشوری و جهانی عرضه کنند. به عبارت دیگر، تجاری‌سازی محصولات صنایع غذایی شامل تولید گسترده مواد غذایی و کشاورزی برای کسب سود بیشتر از بازار تقاضا است. این فرایند بر اساس نیاز بازار به محصولات صنایع غذایی وابسته است. تجاری‌سازی محصولات صنایع کشاورزی هزینه بر است و برای اجرای موفق آن نیاز به برنامه ریزی مالی دقیقی وجود دارد.
تجاری‌سازی محصول صنایع غذایی نتیجه تصمیم‌گیری‌های مهندسان صنایع غذایی، واردکنندگان مواد اولیه، شرکت‌های فرآوری و بسته‌بندی، تجار فعال در صنایع غذایی و کشاورزی و مدیران صنایع جانبی است. زمان هم در این فرایند بسیار مهم است. تجاری‌سازی زود هنگام محصول می‌تواند استقبال از محصول را کاهش دهد. زمان عرضه و تجاری‌سازی محصولات صنایع غذایی با بررسی عوامل و در نظر گرفتن مشکلات احتمالی در مسیر، انتخاب می‌شود.
در این مقاله با عوامل مهم در تجاری‌سازی محصولات صنایع غذایی، اهمیت توسعه بازار موجود و تولید محصول جدید آشنا می‌شویم.
آنچه در این مقاله میخوانید :
مراحل تجاری‌سازی محصولات صنایع غذایی و کشاورزی
قبل از اقدام برای تدوین برنامه تجاری‌سازی محصولات کشاورزی و صنایع غذایی، باید اطلاعات و دانش کافی در زمینه‌های زیر داشته باشید.
بازار هدف و نیازهای مشتری
قبل از هر نوع برنامه‌ریزی برای بازاریابی، تولیدکننده باید بازار هدف خود را بشناسد. این اطلاعات به تولیدکننده برای پیش‌بینی میزان فروش و سود بدست آمده کمک می‌کند.
یکی از راه‌های جمع‌آوری اطلاعات درباره بازار هدف، استفاده از پرسشنامه برای اطلاع از نیازهای مشتری و ارسال نمونه محصول است. برای این که تولیدکننده بتواند میزان فروش را پیش‌بینی کند، به تعداد مشتریان، نرخ مصرف محصول و میزان رقابت در بازار خود نیاز دارد.
برای تجاری‌سازی موفق محصولات باید به عوامل مختلفی توجه کنید. ویژگی‌های محصولات صنایع غذایی، مزایا، نوع بسته‌بندی،اندازه آن و زیبایی آن از عوامل مهم هستند.
بسته‌بندی
بسته‌بندی یکی از عوامل مهمی است که بر میزان فروش محصول و موفقیت در تجاری‌سازی محصولات صنایع غذایی تاثیر می‌گذارد. اولین چیزی که مصرف‌کنندگان می‌بینند و آنها را به خرید و استفاده از محصول ترغیب می‌کند، بسته‌بندی است.
برای طراحی بسته‌بندی، تولید کننده ابتدا باید هویت برند خود را طراحی کند. هویت برند شامل نام تجاری برند، نام محصول و طراحی گرافیکی بسته‌بندی مطابق با هویت برند است. انتخاب نام از طریق فرآیند معمول تولید ایده و غربالگری، با مشارکت مصرف‌کننده به دست می‌آید. طراحی گرافیکی باید جذاب و در عین حال کاربردی باشد. بسته‌بندی باید شامل جزئیاتی در مورد مواد تشکیل‌دهنده و ارزش غذایی بوده و نحوه استفاده از محصول را به مصرف‌کننده ارائه دهد.
شناخت روش‌ها و کانال‌های عرضه محصولات صنایع غذایی
در زمان عرضه محصولات صنایع غذایی باید محصول را در مکان، زمان و با قیمت مناسب عرضه کنید. به دلیل پیچیدگی بازار محصولات صنایع غذایی، روند تجاری‌سازی باید با مطالعه در انواع بازارهای داخلی و جهانی همراه باشد.
آشنایی با شرکت‌های بزرگ صنایع غذایی چندملیتی، شرکت‌های فرآوری، سوپرمارکت‌ها و رستوران‌های فست فود ضروری است؛ زیرا این شرکت‌ها تاثیر مستقیم بر بازار و روند تجاری‌سازی محصولات صنایع غذایی می‌گذارند. با این حال، نباید کسب و کارهای کوچک‌تر مانند رستوران‌ها و سوپرمارکت‌ها را فراموش کرد.
در صورتی که قصد صادر کردن محصولات غذایی خود را دارید، باید به نیازهای شرکت‌های صادرات بزرگ و کوچک توجه کنید. لجستیک به ویژه در بازاریابی صادراتی مهم است. مکان کارخانه‌ها، تاسیسات ذخیره‌سازی، جایگاه مشتریان در سیستم توزیع، حمل و نقل و میزان ماندگاری محصول برای توزیع بهینه محصولات صنایع غذایی مهم است. بسیاری از شرکت‌های فعال در صنایع غذایی، برای سال‌های طولانی تنها از یک کانال عرضه استفاده می‌کنند. عرضه محصول جدید می‌تواند فرصت مناسبی برای امتحان کردن کانال‌های جدید برای عرضه کردن محصولات صنایع غذایی باشد. به طور مثال، اگر یک شرکت همیشه محصولات خود را از طریق سوپرمارکت‌ها به دست مشتریان می‌رساند، می‌تواند فروش خانگی را هم امتحان کند.
قیمت‌گذاری محصولات صنایع غذایی
قیمت محصولات باید به گونه‌ایی باشد که ارزش محصول را بازتاب کند و در عین حال، برای تولیدکننده سود کافی به ارمغان بیاورد. عوامل زیادی بر قیمت‌گذاری محصول جدید غذایی تاثیر می‌گذارند و همین کار قیمت‌گذاری محصولات جدید غذایی را سخت می‌کند.
در فرایند قیمت‌گذاری، یک بازه قیمت برای محصول جدید تعیین می‌شود. سپس رقابت موجود در بازار و هزینه های حمل و نقل و عرضه در بازار، قیمت دقیق محصول را تعیین می‌کند.
تبلیغات
هدف از تبلیغ کردن محصول برای تجاری‌سازی، آگاه کردن مصرف‌کنندگان از محصول و تشویق آنها به خرید محصول با قیمت تعیین شده است. برای تبلیغ یک محصول جدید غذایی، تبلیغات تلویزیونی ایده‌آل است؛ زیرا خیلی سریع به تعداد زیادی از مصرف‌کنندگان می‌رسد.
برای افزایش بازدهی تبلیغات باید بدانیم هدف تبلیغات محصولات صنایع غذایی چه کسی است و چه کاری انجام می‌دهد. افرادی که باید تحت تاثیر قرار گیرند، خریداران بالقوه و همه کسانی هستند که بر تصمیمات خریداران تاثیر می‌گذارند. هدف تبلیغات ممکن است ایجاد فروش فوری، افزایش آگاهی برند و نشان دادن ویژگی‌های منحصربفرد محصول جدید باشد. هنگامی که افراد هدف و دلایل تبلیغات مشخص می‌شوند، به راحتی می‌توان روش تبلیغات و تکنیک‌های بازاریابی را انتخاب کرد.
فروش محصولات صنایع غذایی و کشاورزی
در این مرحله برای رسیدن به میزان فروش پیش‌بینی شده در زمان تعیین بودجه مورد نیاز برای تجاری‌سازی محصولات صنایع غذایی، نیاز به سازماندهی مناطق فروش و پرسنل فروش دارد. فروشندگان باید از تمام ویژگی‌های محصول، تحقیقات بازار، قیمت گذاری و تبلیغ آگاهی داشته باشند و بدانند چگونه محصول را بفروشند. برخی از شرکت‌ها از طریق یک عمده‌فروش یا نماینده فروش اقدام به معرفی محصولات خود به فروشگاه‌ها می‌کنند. فروشنده باید همه جنبه‌های مثبت محصول را بشناسد تا بتواند خریدار، عمده‌فروش یا نماینده را متقاعد کند که محصول تولید شده نیاز بازار را برطرف می‌کند.
عوامل مهم در تجاری‌سازی محصولات صنایع غذایی و کشاورزی
در فرایند تجاری‌سازی محصولات صنایع غذایی و بازارسازی، باید به عوامل مختلفی توجه کرد. با در نظر گرفتن این عوامل، روند تجاری‌سازی محصول و توسعه بازار موجود آسان‌تر شده و محصول بازدهی بهتری خواهد داشت.
- افزایش کارایی و به ثبات رساندن بازارهای صنایع مواد غذایی و ایجاد بازار جدید، در هر راهبرد تجاری‌سازی محصولات صنایع غذایی و صنایع مربوط به آن مانند صنایع کشاورزی مهم است.
- تجاری‌سازی برندهای کم‌تر شناخته شده به شدت به شرایط خارج از کنترل آنها بستگی دارد. به عنوان مثال، شناخت پذیرندگان اولیه، زیرساخت‌های جاده‌ای، نهادهای بازار و خدمات بسته‌بندی، می‌توانند به تجاری‌سازی محصولات صنایع غذایی کمک کنند. اگر ابتدا به این زیرساخت‌ها توجه شود، فرایند تجاری‌سازی محصولات صنایع غذایی با سرعت بیشتری انجام می‌پذیرد.
- تلاش برای ترویج شیوه‌های تولید جدید باید با اقداماتی برای بهبود ارتباط تولیدکنندگان با بازارهای سودمند همراه باشد. ورود به بازار و کسب سود کافی از این بازار نه تنها درآمد تولیدکننده را بیشتر می‌کند، بلکه او را به استفاده از روش‌های جدید برای تولید محصول جدید و بازارسازی تشویق می‌کند.
روش‌های تجاری‌سازی محصولات صنایع غذایی و کشاورزی
بسیاری از فعالان اقتصادی عقیده دارند که برای تجاری‌سازی محصول لازم است میان تولیدکنندگان و صادرکنندگان ارتباط برقرار شود. برای این کار، باید بخش خصوصی به صنایع غذایی و کشاورزی کشور توجه ویژه‌ای نشان دهد. بخش خصوصی می‌تواند سرمایه لازم برای تجاری‌سازی را فراهم کرده و راحت‌تر راه حل‌هایی برای صادرات محصولات غذایی پیدا کند.
تعیین ساختار دقیق توسط تولیدکنندگان و صادرکنندگان از دیگر روش‌های تجاری‌سازی محصول ایرانی و توسعه بازار موجود در خارج از کشور است. ساختار مشخص و کارآمد نه تنها صادرات را آسان می‌کند، بلکه فرهنگ ایرانی را به جهان نشان می دهد.
برای افزایش کیفیت محصول و صنایع جانبی مانند بسته‌بندی و حمل و نقل، باید از پیشرفته‌ترین تکنولوژی و تجهیزات استفاده شود. همه این‌ها زمانی موفق هستند که فعالین صنایع غذایی و کشاورزی بتوانند نیاز بازار جهانی را شناسایی و برطرف کنند.
در ادامه روش‌های تسریع تجاری‌سازی محصول در دنیایی که اینترنت همه‌گیر شده است را توضیح می‌دهیم.
1. طراحی کمپین تبلیغاتی با توجه به نیاز بازار
فعال صنایع غذایی به عنوان کسی که می‌خواهد محصول خود را به بازار ارائه دهد و باعث توسعه بازار موجود بشود، می‌داند محصولش چه ویژگی‌هایی دارد. چیزی که در هنگام تبلیغ مهم است، توجه به نیازهای خریدار است نه تولیدکننده. برای این کار، باید نیاز بازار و خریداران را بشناسید و آنها را درک کنید. در قدم بعدی باید با استفاده از روش‌های مختلف به هر دسته از خریداران که نیازهای متفاوتی دارند، نشان دهید محصول شما کدام مشکلشان را حل می‌کند.
2. پلتفرم ارتباطی مناسب انتخاب کنید
در دنیایی که همه کارهای خود را با استفاده از اینترنت انجام می‌دهند، تولید محصول جدید و تجاری‌سازی محصولات صنایع غذایی در پلتفرم‌های اینترنتی، خریداران زیادی را به شما جذب می‌کند.
گزینه‌های زیادی پیش روی شما وجود دارد. می‌توانید یک وبسایت بزنید و علاوه بر معرفی محصول، از مقالات آموزشی در زمینه مرتبط استفاده کنید. این کار باعث ارزش‌سازی برای مشتری می شود. برای کسب بهترین نتیجه می‌توانید ترکیبی از روش‌های آنلاین و حضوری را استفاده کنید. یک فروشگاه آنلاین بزنید و در کنارش، بازاریاب‌ها و نمایندههای خود را به شرکت‌های فعال در حوزه صنایع غذایی و کشاورزی بفرستید تا محصولات شما را به طور مستقیم به آن ها معرفی کنند.
3. درشبکه‌های اجتماعی فعال باشید
دسترسی به شبکه‌های اجتماعی برای همه افراد راحت است. کشاورزان و فعالین صنایع غذایی با استفاده از این پلتفرم‌ها می‌توانند اخبار مهم درباره فعالیت‌های خود را با دنبال‌کنندگان به اشتراک بگذارند. علاوه بر این، بازارسازی محصول در شبکه‌های اجتماعی آسان‌تر از دیگر روش‌هاست؛ زیرا اهمیت آن تنها به عنوان یک ابزار بازاریابی و رسانه ارتباطی افزایش یافته است.
حضور مرتب در شبکه‌های اجتماعی، ارتباط‌گیری و اعتمادسازی را تسهیل می‌کند. با ارسال محتوای مفید و هیجان‌انگیز در صفحات رسانه‌های اجتماعی خود شروع کنید. این کار برند شما را معتبر می‌کند و افراد علاقمند را به صفحه شما می‌کشاند.
4. برگزاری رویداد و شرکت در نمایشگاه‌های حوزه صنایع غذایی
هدف از برگزاری رویداد و شرکت در نمایشگاه‌های حوزه صنایع غذایی و کشاورزی، ایجاد علاقه و ارتباط‌گیری با دیگر صنایع است. در این رویدادها می‌توانید محصولات خود و روش‌هایی که برای افزایش کیفیت محصولات خود استفاده می‌کنید را به دیگران نشان دهید.
نکاتی برای تدوین نقشه راه تجاری‌سازی محصولات صنایع غذایی و کشاورزی
نقشه راه تجاری‌سازی محصولات صنایع غذایی و کشاورزی، یک برنامه یکپارچه از تمام فعالیت‌ها همراه با زمان و هزینه‌های پیش‌بینی شده آنها است. این شامل یک بودجه بازاریابی با پیش‌بینی‌های میزان فروش، درآمد و هزینه‌ها و سود ناخالص است. طرح قبل از تایید نهایی باید با توجه به شرایط ارزیابی شود. آیا امکان‌پذیر، جامع و انعطاف‌پذیر است؟ آیا شامل برنامه و بودجه است؟ آیا به صورت مکتوب مطابق با خط‌مشی شرکت است؟ آیا قابلیت اجرا دارد؟ آیا توسط افرادی که آن را اجرا می‌کنند به دقت بررسی شده است؟ آیا با برنامه تولید ادغام شده است؟ در تهیه نقشه راه تجاری‌سازی محصولات صنایع غذایی و کشاورزی، نکاتی را باید به خاطر بسپارید:
- تمامی کارهای گرافیکی مربوط به تبلیغات باید قبل از شروع فرایند تبلیغات تکمیل شوند.
- بازاریاب‌ها و نمایندههای فروش باید قبل از توزیع محصول به نقاط مختلف کشور به طور کامل آموزش ببینند.
- باید میزان کافی محصول برای ورود به فرایند تجاری‌سازی تولید شده باشد. سرعت توزیع محصول در ابتدای این مسیر، کمک زیادی به یافتن جایگاه در بازار خواهد کرد.
چه کسانی ممکن است در فرایند تجاری‌سازی ضرر کنند؟
در طی تجاری‌سازی اولیه، تولید‌کننده‌های کوچک‌تر بیشترین خطر را متحمل می‌شوند. تولیدکنندههایی که می‌خواهند از روش‌های جدید برای تجاری‌سازی محصول استفاده کنند، ایجاد بازار جدید کنند یا در تولید محصول جدید سرمایه‌گذاری کنند هم با ریسک بالایی مواجه می‌شوند. این ریسک‌ها می‌تواند تولیدکنندههایی که سرمایه زیادی ندارند را از تجاری‌سازی محصولات صنایع غذایی خود منصرف کند.
ضرر در فرایند تجاری‌سازی محصولات صنایع غذایی می‌تواند به یکی از دلایل زیر باشد:
- سرمایه‌گذاری برای افزایش بهره‌وری به دلیل رویدادهای نامطلوب جوی یا تغییرات در قیمت‌های بازار، بازده مالی مورد انتظار را ایجاد نمی‌کند.
- بسیاری از سرمایه‌گذاران در فرصت‌های مشابه بازار، سرمایه‌گذاری می‌کنند، با این حال تقاضا افزایش پیدا نمی‌کند و افزایش عرضه باعث سقوط قیمت می‌شود.
- تولیدکننده اگر یک محصول خاص را به طور مداوم تولید کند، تقاضا برای آن کاهش پیدا می‌کند.
جمع‌بندی
تجاری‌سازی محصولات صنایع غذایی و کشاورزی دشوار و پرهزینه است. بدون برنامه‌ریزی دقیق، ممکن است ضررهای بزرگی به تولیدکننده وارد شود. هدف اصلی این است که جزئیات برنامه‌های تولید، بازاریابی و مالی مشخص شود تا فرایند تجاری‌سازی محصولات غذایی با موفقیت اجرا شود. افراد زیادی در تجاری‌سازی دخیل هستند و بنابراین ارتباط و ایجاد هماهنگی میان افراد و بخش‌های مختلف ضروری است. با برنامه‌ریزی دقیق و آماده کردن همه چیز قبل از اجرا، تولیدکنندگان کوچک و بزرگ می‌توانند با موفقیت محصولات صنایع غذایی خود را به بازار معرفی کرده و میزان سود مورد نظر خود را به دست آورند.
