امروزه تنوع محصولاتی که به صورت هدفمند راه حل های ویژه در مورد رشد و ضخامت مو را ارائه می‌دهند، به طور فزاینده ای در حال افزایش است. اکثر محصولات حاوی چندین ماده مختلف هستند. بیوتین یا ویتامینB7 ، تقریبا همیشه یکی از این موارد است. بیوتین در افرادی که نازک شدن یا ریزش موهایشان به دلیل کمبود بیوتین رخ می دهد سبب بهبود رشد مو می شود. کمبود ویتامین های دیگر نیز ممکن است بر سلامت موها تأثیر بگذارد. در واقع بیوتین چه به عنوان مکمل مصرف شود و چه در شامپو، ظاهراً برای رشد مو مفید می باشد.
اثر بیوتین بر بهبود رشد مو
بیوتین فواید زیادی برای بدن دارد. نقش اصلی آن کمک به متابولیسم و تولید انرژی است. بدن همچنین برای تولید کراتین به آن نیاز دارد. کراتین نوعی پروتئین است که مو، پوست و ناخن ها را می سازد. بسیاری از مواد غذایی حاوی بیوتین هستند، بنابراین کمبود آن در افراد سالمی که رژیم غذایی متعادلی دارند، بسیار نادر است. به دلیل نقش این ویتامین در تولید کراتین، کمبود آن می تواند باعث ایجاد بثورات پوستی، شکنندگی ناخن ها و همچنین نازک شدن و ریزش مو شود. به همین دلیل، مکمل ها و محصولات حاوی بیوتین برای بهبود رشد، سلامت و تقویت موهای ضخیم تر و حجیم تر تبلیغ می‌شوند.
در یک پژوهش، افرادی که موهای خود را نازک تصور می‌کردند، به طور تصادفی به مدت 6 ماه مکمل رشد مو حاوی بیوتین یا دارونما دریافت کردند. افرادی که مکمل رشد مو را مصرف کردند، پس از دوره درمان، افزایش قابل توجهی در حجم کلی مو، پوشش پوست سر و ضخامت مو گزارش نمودند. در حالی که هیچ تغییر قابل توجهی در گروهی که دارونما مصرف می کردند مشاهده نشد. از آنجایی که مکمل های رشد مو حاوی مواد متعددی از جمله روی و آهن است که برای رشد مو نیز ضروری هستند، نمی‌توان یافته های این مطالعه را به تنهایی به بیوتین نسبت داد.
آیا بیوتین به پیشگیری از ریزش مو کمک می کند؟
اگرچه شواهد تاثیر بیوتین بر رشد مو کم و محدود است، شواهد برای پیشگیری از ریزش مو کمی بیشتر می باشد. بر اساس پژوهش های انجام شده مکمل های بیوتین تنها از ریزش مو پیشگیری می‌کنند و همچنین رشد مو را در افراد مبتلا به کمبود بیوتین افزایش می‌دهند. در یک مطالعه ارتباط بین ریزش مو و سطوح ناکافی بیوتین نشان داده شد. در این پژوهش کمبود بیوتین در 38 درصد از زنانی که از ریزش مو شکایت داشتند، مشاهده شد. 11 درصد از این شرکت کنندگان، بیماری التهابی روده یا سابقه استفاده از برخی داروها مانند آنتی بیوتیک ها را داشتند.
سایر دلایل ریزش مو عبارتند از:
- آلوپسی آندروژنیک که به عنوان طاسی الگوی زنانه نیز شناخته می شود
- کاهش وزن سریع
- کمبود سایر مواد مغذی مانند آهن، روی یا پروتئین
- برخی بیماری های هورمونی مانند اختلال تیروئید
با توجه به عوامل متعددی که در ریزش و نازک شدن مو دخیل هستند، مصرف مکمل بیوتین بدون تعیین علت می تواند از درمان مناسب در مواردی که کمبود بیوتین عامل اصلی نیست، جلوگیری کرده یا آن را به تاخیر اندازد. حتی در مواردی که کمبود بیوتین وجود دارد، مکمل های بیوتین لزوماً نمی‌توانند از ریزش مو جلوگیری کنند. به عنوان مثال، محققان در یک مطالعه برای درمان ریزش مو پس از جراحی اسلیو معده، مکمل بیوتین را برای 22 بیمار با سطوح پایین بیوتین تجویز کردند. پس از 3 ماه، 5 نفر از بیماران کاهش قابل توجهی در ریزش مو، 14 نفر گزارش یک اثر کوچک، و 3 مورد بدون تاثیر گزارش کردند، که نشان می دهد عوامل دیگری نیز ممکن است در مورد ریزش مو و پیشگیری از آن نقش داشته باشند.
میزان نیاز روزانه و مواد غذایی سرشار از بیوتین
به طور معمول، هیئت غذا و تغذیه در آکادمی های ملی علوم، مهندسی و پزشکی، میزان توصیه شده رژیم غذایی (RDA) را برای هر ماده مغذی تعیین می کند. هنگامی که داده های کافی برای تعیین RDA یک ماده مغذی وجود ندارد، که در مورد بیوتین صدق می کند، این هیئت میزان مصرف کافی (AI) را تعیین می کند. AI در واقع سطحی از مواد مغذی است که برای اکثر افراد کافی فرض می شود. میزان مصرف کافی بیوتین برای بزرگسالان 30 میکروگرم و برای زنان شیرده 35 میکروگرم می باشد. با رعایت یک رژیم غذایی متعادل به راحتی می توان به این توصیه ها عمل نمود. در واقع، تخمین زده می شود افرادی که در ایالات متحده زندگی می کنند حدود 35 تا 70 میکروگرم در روز بیوتین دریافت می کنند. در جدول زیر برخی از بهترین منابع بیوتین آورده شده است:
| ماده غذایی |
مقدار بیوتین (میکروگرم) |
مقدار ارزش روزانه (DV) |
| جگر گاو (85 گرم) | 30/8 | 103 % |
| تخم مرغ کامل | 10 | 33 % |
| ماهی سالمون (85 گرم) | 5 | 17 % |
| همبرگر (85 گرم) | 3/8 | 13 % |
| بذر آفتاب گردان (33 گرم) | 2/6 | 9 % |
| سیب زمینی شیرین (77 گرم) | 2/4 | 8 % |
| بادام درختی (36 گرم) | 1/5 | 5 % |
میزان ارزش روزانه بیوتین
تخم مرغ منبع خوبی از بیوتین است برای دریافت بیشترین میزان ویتامین، از مصرف آن به صورت خام خودداری نمایید. سفیده تخم مرغ خام حاوی آویدین، که یک نوع پروتئین قندی است، می باشد. آویدین با بیوتین باند تشکیل می دهد و از جذب آن در بدن جلوگیری می‌کند. فرایند پخت آویدین را از بین می برد و به بدن اجازه جذب بیوتین را می دهد. سازمان غذا و دارو تولیدکنندگان مواد غذایی را ملزم نمی کند که مقدار بیوتین ماده غذایی را روی برچسب خود ذکر کنند مگر در مواردی که آن را به فرمولاسیون خود اضافه کنند. علاوه بر مواد غذایی، باکتری های موجود در روده نیز می توانند بیوتین تولید کنند. با این حال، نقش میکروبیوم روده به دلیل پیچیدگی میکروبیوتای روده و عواملی که بر ترکیب آن تأثیر می‌گذارند، بر وضعیت کلی بیوتین انسان ناشناخته باقی مانده است.
چه افرادی ممکن است در معرض خطر کمبود بیوتین باشند؟
- کمبود بیوتینیداز (BTD): یک اختلال ژنتیکی که در آن بدن قادر به استفاده مجدد و بازیافت بیوتین نیست.
- مصرف الکل: از آنجایی که الکل جذب بیوتین را مهار می کند، مصرف طولانی مدت الکل با کاهش قابل توجه سطح بیوتین همراه است.
- سوء تغذیه: دریافت ناکافی غذا و مواد مغذی می تواند منجر به کاهش سطح مواد مغذی از جمله بیوتین شود.
- بیماری های التهابی روده (IBDs): بیماری کرون و کولیت اولسراتیو می توانند تولید بیوتین توسط باکتری های روده را کاهش دهد.
- افراد باردار و در دوران شیردهی: این افراد علیرغم مصرف طبیعی این ویتامین در رژیم غذایی، ممکن است سطح بیوتین پایینی داشته باشند که ممکن است به دلیل افزایش استفاده از ویتامین، اختلال در جذب یا هر دو مورد باشد.
- افرادی که از کلاس های خاصی از داروها استفاده می کنند: افرادی که از داروهای ضد صرع و رتینوئیدها استفاده می کنند نیز در معرض خطر کمبود بیوتین می باشند. داروهای ضد صرع معمولا برای درمان اختلالات تشنج، دردهای عصبی و اختلال دوقطبی استفاده می شوند. رتینوئیدها دسته ای از ترکیبات مشتق شده از ویتامین A هستند که معمولا برای درمان آکنه، پسوریازیس و سایر بیماری های پوستی استفاده می شوند.
در خارج از این جمعیت ها، مکمل های بیوتین یا محصولات مو با بیوتین اضافه شده بعید به نظر می رسد مزایایی داشته باشند.
خطرات و هشدارها
مصرف بیوتین به عنوان یک مکمل غذایی محلول در آب نسبتا بی خطر است و بعید است که اثرات سمی داشته باشد. با این حال، مصرف بیش از حد بیوتین ممکن است باعث بی خوابی، تشنگی بیش از حد و افزایش ادرار شود. مصرف آن همچنین می‌تواند باعث افزایش سطح بیوتین در خون شود که می‌تواند با برخی آزمایش ها، از جمله اندازه‌گیری هورمون تیروئید، ویتامین D و آزمایش های سلامت قلب، تداخل ایجاد کند. زیرا از بیوتین در بسیاری از آزمایش ها به دلیل توانایی آن در اتصال با پروتئین های خاص و تشخیص برخی شرایط سلامت استفاده می‌کنند. بنابراین، همیشه پزشک خود را از مکمل‌هایی که مصرف می‌کنید، مطلع کنید.
برای دریافت اطلاعات بیشتر به مقاله های رژیم غذایی متعادل، میکروبیوم، فواید بیوتین و اثرات جانبی بیوتین مراجعه نمایید.
