آستاگزانتین یک کتوکاروتنوئید (رنگ گیاهی) با رنگدانه قرمز طبیعی است که در برخی از انواع ریزجلبک ها و مخمرها یافت می شود. عمدتاً در جلبک هماتوکوکوس پلوویالیس و مخمر زانتوفیلومایسس دندورهوس وجود دارد. این کتوکاروتنوئید برخی از شباهت های شیمیایی با کاروتن ها، مانند لیکوپن و بتاکاروتن دارد. با این حال، ارتباط نزدیکتری با زانتوفیل های اکسیژن دار (رنگ گیاهی غنی از اکسیژن) مانند لوتئین و زآگزانتین دارد که برای بهبود سلامت چشم مفید می باشند. جلبک ها و مخمرها به طور طبیعی آستاگزانتین را تولید و ذخیره می کنند. از آنجایی که به عنوان منبع غذایی برای گونه های دریایی مانند خرچنگ، ماهی قزل آلا، سالمون و میگو استفاده می شوند، این رنگدانه به زنجیره غذایی انتقال می یابد. سخت پوستان آستاگزانتین را در پوسته و گوشت خود ذخیره می کنند، در حالی که ماهی آزاد و قزل آلا این رنگدانه را در گوشت خود می سازند. مصرف مواد غذایی دریایی غنی از آستاگزانتین می تواند مزایای سلامتی بخش خاصی را به ارمغان آورد.
مزایای سلامتی بخش آستاگزانتین
آستاگزانتین به عنوان یک کاروتنوئید، رنگدانه ای محلول در چربی با خواص آنتی اکسیدانی قوی است که در محافظت از سلول ها در برابر رادیکال های آزاد و استرس اکسیداتیو نقش دارد. کاروتنوئیدها به دلیل توانایی در خنثی کردن اکسیژن فعال در لایه های داخلی و خارجی غشای سلولی شناخته شده اند. علاوه بر این آستاگزانتین دارای مزایای سلامتی بخش دیگری می باشد.
- بهبود سیستم ایمنی
آستاگزانتین می تواند بر سیستم ایمنی بدن تأثیر بگذارد و به فعال کردن گلبول های سفید خون (T-cells) و سلول های کشنده طبیعی (NK) کمک کند. در حالی که سلول های T بر اساس نشانگرهای آنتی ژن به سلول های هدف و خارجی حمله می کنند، سلول های NK نیازی به فعال شدن ندارند و با سرعت بیشتری برای متوقف کردن عوامل تهدید کننده سلامت کار می کنند.
- کاهش التهاب
همراه با تقویت سیستم ایمنی بدن، آستاگزانتین به کاهش التهاب نیز کمک می کند. به طور خاص، این رنگدانه سبب کاهش پروتئین هایی که می توانند باعث بیماری های التهابی مانند بیماری سلیاک، آرتریت روماتوئید، بیماری قلبی و دیابت شوند، می گردد.
- محافظت در برابر آسیب های پوستی ناشی از UV
مصرف مکمل ها یا مواد غذایی غنی از آستاگزانتین نیز می تواند به محافظت از پوست در برابر آسیب های ناشی از اشعه ماوراء بنفش (UV) کمک کند. آستاگزانتین در لایه های اپیدرم و درم پوست تجمع می یابد و به جلوگیری از نفوذ UV و کاهش آسیب های موجود کمک می کند.
- بهبود سلامت شناختی مغز
کاروتنوئیدها با کاهش خطر ابتلا به بیماری های عصبی تأثیر مثبتی بر سلامت مغز دارند. آستاگزانتین یک مولکول کوچک است که می تواند از سد خونی مغز عبور کند و از مغز و همچنین سایر اندام های بدن محافظت کند. این کاروتنوئید همچنین به پیشگیری از بیماری آلزایمر و سایر اختلالات شناختی و یا کاهش سرعت شروع آنها کمک می کند.
- بهبود عملکرد قلب
آستاگزانتین می تواند برای بهبود سلامت قلب مفید باشد. این کاروتنوئید می تواند به کاهش LDL یا کلسترول بد کمک کند و سبب افزایش HDL یا کلسترول خوب شود. همچنین فشار خون بالا را کاهش می دهد.
عوارض احتمالی آستاگزانتین
- تداخل با داروهای فشار خون
از آنجایی که آستاگزانتین ممکن است به کاهش فشار خون کمک کند، اگر داروهای فشار خون توسط پزشک تجویز شده است، نباید مصرف گردد.
- بارداری و شیردهی
برای جلوگیری از خطرات احتمالی در دوران بارداری یا شیردهی بهتر است از مصرف مکمل های آستاگزانتین یا مقادیر زیاد مواد غذایی غنی از آستاگزانتین اجتناب شود.
- واکنش های آلرژیک
در صورت بروز آلرژی شناخته شده به مواد غذایی دریایی، باید از دریافت آستاگزانتین از این منابع خودداری شود و از منابع دیگر این ماده مغذی به رژیم غذایی اضافه گردد.
مقدار مصرف
مقدار مشخصی برای استفاده از آستاگزانتین وجود ندارد. برخی مطالعات دوزهای 4 میلی گرم در روز را توصیه کرده اند اما سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) دوز استفاده تا 12 میلی گرم در روز را تایید کرده است. آستاگزانتین به شکل مکمل با سطوح کیفی و دوزهای مختلف عرضه می شود. برای دریافت مکمل ها همیشه با پزشک مشورت کنید.
برای دریافت اطلاعات بیشتر به مقاله های سوپرفودها و تامین انرژی با استفاده از مکمل های طبیعی مراجعه نمایید.
