مواد غذایی التهاب زا

گردآورنده: آزاده خیابانی، دکتری بیوتکنولوژی مواد غذایی

بسیاری از مواد غذایی می توانند در به وجود آمدن التهاب و بیماری های مزمن سهیم باشند، از جمله مواد غذایی حاوی قند افزوده بالا، کربوهیدرات های تصفیه شده، مواد غذایی سرخ شده، الکل و گوشت هایی که در دمای بالا پخت شده اند. التهاب از یک طرف، این روش طبیعی بدن برای محافظت از خود در هنگام آسیب دیدگی یا بیماری است. از سوی دیگر، التهاب مزمن و پایدار با افزایش خطر بیماری هایی مانند دیابت، بیماری قلبی و چاقی در ارتباط است. مواد غذایی که مصرف می شوند می توانند به میزان قابل توجهی بر التهاب در بدن تأثیر بگذارند. در این مقاله 5 ماده غذایی که می توانند باعث التهاب شوند معرفی می شوند.

قند و شربت ذرت با فروکتوز بالا

قند مورد استفاده روزانه (ساکارز) و شربت ذرت با فروکتوز بالا (HFCS) دو نوع اصلی قند اضافه شده در رژیم غذایی غربی هستند. شکر حاوی 50 درصد گلوکز و 50 درصد فروکتوز می باشد، در حالی که شربت ذرت با فروکتوز بالا حدود 45 درصد گلوکز و 55 درصد فروکتوز است. یکی از دلایل مضر بودن قندهای افزوده این است که می توانند التهاب را افزایش دهند و منجر به بیماری شوند. مقادیر کم فروکتوز در میوه ها و سبزیجات مفید است، اما مصرف مقادیر اضافی فروکتوز در شکر می تواند بر سلامتی تأثیر منفی بگذارد و سبب چاقی، مقاومت به انسولین، دیابت، بیماری کبد چرب، سرطان و بیماری مزمن کلیه گردد. فروکتوز همچنین باعث افزایش چندین نشانگر التهابی و التهاب در سلول‌ های اندوتلیال پوشاننده رگ‌ های خونی می ‌شود که یک عامل خطر برای ابتلا به بیماری قلبی است. مواد غذایی حاوی قند افزوده بالا عبارتند از آب نبات، شکلات، نوشابه، کیک، کلوچه، دونات، شیرینی و برخی غلات.

مواد غذایی سرخ شده

مواد غذایی سرخ شده مانند سیب زمینی سرخ شده، رول موزارلا، دونات و رول تخم مرغ علاوه بر چربی و کالری بالا، ممکن است سطح التهاب را در بدن افزایش دهند. زیرا برخی از روش‌ های پخت و پز با حرارت بالا از جمله سرخ کردن، می ‌توانند تولید ترکیبات مضر مانند محصولات نهایی گلیکاسیون پیشرفته (AGEs) را افزایش دهند که التهاب را تحریک کرده و به بیماری ‌های مزمن کمک می کند. سرخ کردن همچنین با افزایش میزان چربی های ترانس موجود در روغن های پخت و پز می تواند باعث التهاب شود. برخی مطالعات نشان می دهد که مواد غذایی سرخ شده می توانند بر ترکیب میکروبیوم روده (میکروبیوم) تأثیر بگذارند که می تواند سطح التهاب را افزایش دهد.

کربوهیدرات های تصفیه شده

اگر چه بسیاری از مواد غذایی پر کربوهیدرات بسیار مغذی هستند و رژیم غذایی کاملی را تشکیل می دهند، با این حال مصرف مقادیر بیش از حد کربوهیدرات های تصفیه شده می تواند باعث التهاب شود. بیشتر میزان فیبر در کربوهیدرات های تصفیه شده حذف شده است. فیبر باعث احساس سیری شده، کنترل قند خون را بهبود می بخشد و باکتری های مفید روده را تغذیه می کند. بر اساس نظر پژوهشگران کربوهیدرات های تصفیه شده در رژیم غذایی مدرن ممکن است باعث رشد باکتری های التهابی روده شود که می تواند خطر چاقی و بیماری التهابی روده را افزایش دهد. کربوهیدرات های تصفیه شده دارای شاخص گلیسمی (GI) بالاتری نسبت به کربوهیدرات های فرآوری نشده هستند. مواد غذایی با GI بالا قند خون را سریعتر از مواد غذایی با GI پایین افزایش می دهند. همچنین رژیم غذایی با GI پایین می ‌تواند سطوح اینترلوکین-6، نشانگر التهاب را به طور مؤثرتری نسبت به رژیم غذایی با GI بالا در افراد مبتلا به دیابت کاهش دهد. کربوهیدرات های تصفیه شده در آب نبات، نان، ماکارونی، شیرینی ها، برخی از غلات، کلوچه ها، کیک ها، نوشابه های شیرین و تمام مواد غذایی فرآوری شده که حاوی شکر یا آرد اضافه شده هستند، یافت می شود.

الکل زیاد

مصرف مقادیر زیاد ​​الکل می تواند منجر به مشکلات شدید شود. بر اساس مطالعات سطح پروتئین واکنشی C (CRP) که نشانگر التهاب است، در افرادی که الکل مصرف می کنند افزایش می یابد. در این مطالعه افرادی که بیش از دو نوشیدنی در روز می‌نوشیدند، بالاترین سطح CRP را داشتند. مصرف زیاد الکل می تواند باعث بروز روده نشتی شود. در این عارضه سموم باکتریایی از روده بزرگ خارج شده و وارد بدن می شوند و می‌تواند باعث التهاب گسترده شود که منجر به آسیب اندام می‌شود.

گوشت هایی که در دمای بالا پخت می شوند

مصرف گوشت های پخت شده در دمای بالا، از جمله گوشت های فرآوری شده مانند بیکن، سوسیس، ژامبون و گوشت دودی با افزایش خطر بیماری قلبی، دیابت و انواع خاصی از سرطان در ارتباط است. سایر روش های پخت با حرارت بالا عبارتند از: کباب کردن، برشته کردن و سرخ کردن. پختن گوشت در دمای بالا منجر به تشکیل ترکیبات التهابی به نام AGEs می شود. این ترکیبات همچنین در ایجاد شرایط مزمن مانند بیماری قلبی، سرطان، سندرم متابولیک و دیابت نوع 2 نقش دارند. مرینیت کردن گوشت ها در محلول های اسیدی مانند آب لیمو یا سرکه، قبل از کباب کردن یا برشته کردن می تواند میزان AGEs را به نصف کاهش دهد. راه دیگر برای به حداقل رساندن تشکیل AGE ها این است که گوشت ها در مدت زمان کوتاه تر و روش های پخت با حرارت مرطوب مانند آب پز کردن و بخار پز کردن پخت شوند.

سخن پایانی

التهاب می تواند در پاسخ به محرک های بسیاری رخ دهد که پیشگیری از برخی از آنها از جمله آلودگی، آسیب یا بیماری دشوار است. اما کنترل بر عواملی مانند رژیم غذایی بسیار راحت تر می باشد. بنابراین با به حداقل رساندن مصرف مواد غذایی که باعث تحریک و التهاب می شوند و همچنین افزایش مصرف مواد غذایی ضد التهاب، می توان به کاهش التهاب کمک کرد.

برای دریافت اطلاعات تکمیلی به مقاله های مواد غذایی ضد التهاب و میکروبیوم مراجعه نمایید.